Mobbing w środowisku pracy

Kodeks pracy nakłada na pracodawcę obowiązek przeciwdziałania mobbingowi. Odpowiada on nie tylko za własne działania, ale także za zachowania swoich podwładnych, a nawet osób nie będących pracownikami w rozumieniu kodeksu pracy. Na pracodawcę spada odpowiedzialność prawna za mobbing, bez względu na to kto jest jego sprawcą a kto ofiarą. 

Broniąc się przed zarzutami, pracodawca musi wykazać, że dochował należytej staranności przy przeciwdziałaniu mobbingowi m.in. przez szkolenie pracowników, informowanie o konsekwencjach mobbingu lub przez stosowanie procedur, które umożliwią wykrycie i zakończenie tego zjawiska. Tylko podjęcie realnych działań może uwolnić go od odpowiedzialności za mobbing.

• wskazanie zachowań, które powodują odpowiedzialność pracodawcy;
• pokazanie działań, które podejmuje pracodawca które służą zapobieganiu mobbingowi w miejscu pracy;
• omówienie zjawiska mobbingu w ujęciu prawniczym, orzecznictwa sądowego i rozbieżności w rozumieniu tego zjawiska;
• nabycie umiejętności odróżniania mobbingu od innych niepożądanych zjawisk występujących w miejscu pracy;
• poznanie negatywnych skutków wystąpienia mobbingu w miejscu pracy (po stronie pracodawcy i mobbera);
• nabycie umiejętności rozróżniania nierównego traktowania od dyskryminacji;
• poznanie zasad tworzenia skutecznej polityki antymobbingowej;
• poznanie zasad kontroli inspektora pracy w obszarze zakazu dyskryminacji oraz mobbingu.

1. Definicja mobbingu:
   1. Mobbing w ujęciu prawniczym - jak definiować uporczywość i długotrwałość zachowań mobbingowych, przesłanki mobbingu, orzecznictwo Sądu Najwyższego w tym zakresie.
   2. Mobbing a naruszenie zasady równego traktowania - definicja dyskryminacji i równego traktowania w zatrudnieniu, definicja molestowania oraz molestowania seksualnego a pojęcie mobbingu, roszczenia osoby dyskryminowanej – przykłady.
   3. Mobbing a naruszenie dóbr osobistych – definicja dóbr osobistych, roszczenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone – przykłady.
   4. Typowe przejawy mobbingu – przykłady, orzecznictwo sądowe w tym zakresie.
   5. Mobbing a:
      1. upominanie pracownika,
      2. polecenie pracy w godzinach nadliczbowych,
      3. powierzenie wykonywania innej pracy zgodnie z obowiązującymi przepisami,
      4. zgodny z prawem monitoring pracy pracowników,
      5. krytyka ze strony pracodawcy lub przełożonego.
   6. Rozbieżności w pojmowaniu mobbingu - czy każde niesprawiedliwe traktowania pracownika oznacza mobbing, czy każdy konflikt w środowisku pracy musi prowadzić do mobbingu?
2. Przykładowe zachowania, które mogą być przejawem mobbingu w relacjach pracownik – przełożony, przełożony – podwładny, pracownik – pracownik.
3. Obowiązek pracodawcy przeciwdziałania mobbingowi - linia orzecznicza Sądu Najwyższego związana z zasadami odpowiedzialności pracodawcy za mobbing w środowisku pracy.
4. Obowiązki pracodawcy związane z mobbingiem - obowiązek zwalczania mobbingu, obowiązek prewencji mobbingu, obowiązek powstrzymywania się od mobbingu.
5. Możliwe konsekwencje dla pracownika stosującego mobbing (mobbera) - dopuszczalność nałożenia kary porządkowej, możliwość rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem i w trybie natychmiastowym – orzecznictwo Sądu Najwyższego, możliwość dochodzenia przez pracodawcę odszkodowania od mobbera.
6. Ciężar dowodu w sprawach o mobbing – jakie okoliczności musi udowodnić pracownik, a jakie pracodawca w sprawie o zadośćuczynienie albo odszkodowanie.
7. Uprawnienia kontrolne Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie zwalczania mobbingu – środki pokontrolne stosowane przez inspektorów pracy.
8. Jak się bronić przed niesłusznymi oskarżeniami o mobbing.
9. Orzecznictwo sądowe w zakresie mobbingu.

Doświadczony praktyk prawa pracy, wieloletnia pracownica Państwowej Inspekcji Pracy, doświadczona wykładowczyni w uczelniach wyższych, ceniona ekspertka prawa pracy, w szczególności samorządowego prawa pracy, która posiada umiejętność przekazywania trudnych problemów prawniczych w przystępny dla słuchaczy sposób. Autorka publikacji naukowych. Absolwentka studiów doktoranckich Wydziału Prawa i Administracji UŚ w Katowicach. Przez wiele lat współpracowała z Katedrą Prawa Samorządu Terytorialnego UŚ w Katowicach oraz aktywnie uczestniczyła w tematycznych konferencjach naukowych.