Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego od ponad 25 lat wspiera reformy demokratyczne na szczeblu lokalnym oraz rozwój społeczeństwa obywatelskiego na Ukrainie. Dotychczas FRDL zrealizowała wiele licznych projektów na rzecz Ukrainy.

Program DOBRE

Od 2016 roku Fundacja realizuje Program USAID Decentralization Offering Better Results and Efficiency” (DOBRE), czyli sześcioletni projekt finansowany przez Amerykańską Agencję ds. Rozwoju Międzynarodowego (USAID) wdrażany przez konsorcjum, którego liderem jest Global Communities. DOBRE działa na rzecz pomocy ukraińskim jednostkom terytorialnym w sprostaniu wyzwaniom i wykorzystaniu możliwości, jakie niesie ze sobą decentralizacja, poprzez poprawę zarządzania na poziomie lokalnym oraz zwiększenie zaangażowania obywateli w podejmowanie decyzji i tworzenie polityk lokalnych.

Celem programu jest wsparcie i wzmocnienie zarządzania na poziomie lokalnym, stworzenie lepszych warunków rozwoju dla nowych ukraińskich jednostek terytorialnych, zwiększenie zaangażowania obywateli w podejmowanie decyzji oraz zapewnienie przejrzystości i rozliczalności administracji publicznej.

Program realizujemy w ramach międzynarodowego konsorcjum, w skład którego wchodzą następujące organizacje: Global Communities (lider projektu), Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej (FRDL), Ukraine Crisis Media Center (UCMC), SocialBoost, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie (MSAP/UEK) oraz National Democratic Institute (NDI).

Pierwotnie program USAID DOBRE był realizowany w 75 ukraińskich gromadach zlokalizowanych w 7 obwodach Ukrainy: dniepropietrowskim, iwanofrankowskim, charkowskim, chersońskim, kirowohradzkim, mikołajowskim oraz tarnopolskim. W 2020 r., w związku z ogromnym zainteresowaniem ukraińskich samorządów, sponsor programu podjął decyzję o przedłużeniu i rozszerzeniu działań, dzięki czemu wsparciem zostanie objętych kolejnych 25 ukraińskich gromad z dodatkowych trzech obwodów: czernichowskiego, czerniowieckiego oraz zaporoskiego.

W sumie więc beneficjentami DOBRE jest ponad 100 samorządów i społeczności lokalnych!

Działania projektowe są prowadzone wielotorowo i zapewniają kompleksowe wsparcie, merytoryczne i finansowe, nowym ukraińskim jednostkom terytorialnym. Poza głównymi działaniami skoncentrowanymi na wsparciu doradczym w zakresie najważniejszych aspektów funkcjonowania samorządów (strategicznego planowania, rozwoju gospodarczego, poprawy jakości usług publicznych, zarządzania finansowego, planowania przestrzennego), program obejmuje też dodatkowe komponenty: edukacyjny skierowany do młodzieży, kobiet i lokalnych liderów; rozwijania sektora edukacji na potrzeby administracji publicznej, wsparcia technologicznego, a także kampanię medialną skierowaną do ukraińskiego społeczeństwa.

Zaangażowanie Fundacji w sprawy Ukrainy

FRDL, która powstała w 1989 r. by wspierać rozwój samorządności w Polsce, została partnerem projektu DOBRE, jako najbardziej doświadczona i zasłużona w tym zakresie polska organizacja. Wieloletnie doświadczenie FRDL w różnych dziedzinach związanych z funkcjonowaniem samorządu terytorialnego oraz w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, sprawiło że Fundacja realizuje zarówno jeden z najważniejszych komponentów programu, jak i rozmaite dodatkowe działania na rzecz poprawy funkcjonowania nowych jednostek terytorialnych oraz podnoszenia kompetencji przedstawicieli ukraińskiej administracji samorządowej.

Działania FRDL realizowane są od lipca 2016 do marca 2022 r. i koncentrują się przede wszystkim na wsparciu doradczym w zakresie strategicznego planowania, w oparciu o tzw. Model FRDL – Partycypacyjny Model Planowania Strategicznego FRDL. Model ten zakłada szerokie zaangażowanie w proces społeczności lokalnej m.in. poprzez udział w pracach zespołów strategicznych, badania warunków życia i jakości usług społecznych oraz szerokie konsultacje społeczne.

Zgodnie z podejściem FRDL, strategia rozwoju to nie tylko dokument wyznaczający podstawowe kierunki działań instytucji samorządowych, ale również plan rozwoju całej wspólnoty lokalnej. Oznacza to konieczność wypracowania lokalnego konsensusu wokół zapisów strategii oraz uzgodnienia zakresu i zasad włączenia szerokiego grona interesariuszy w proces jej realizacji. Dlatego tak ważne jest budowanie u mieszkańców poczucia współodpowiedzialności za swoją małą ojczyznę. W pracach prowadzonych na Ukrainie, dodatkową istotną kwestią jest jednak także budowanie zaufania społecznego do wprowadzanych reform oraz nowych struktur samorządowych.

Prowadzone przez FRDL prace są realizowane we wszystkich ukraińskich jednostkach terytorialnych objętych wsparciem (aktualnie jest to 100 gromad uczestniczących w projekcie). Realizowane działania obejmują m.in. przeprowadzenie diagnoz lokalnych, badań społecznych, partycypacyjnych procesów planowania strategicznego, a także mentoring wdrażania strategii.

W poprzednich latach realizacji projektu, FRDL przeprowadziła również cykl szkoleń pt. „Akademia Przywództwa” (dodatkowo w ścisłej współpracy z Radą Europy), który rozwijał kompetencje zarządcze i liderskie przedstawicieli ukraińskich samorządów. Realizowane były też wizyty studyjne do polskich gmin, w trakcie których ukraińscy uczestnicy mieli okazję poznać zasady funkcjonowania i najciekawsze osiągnięcia polskich samorządów z województw lubelskiego, małopolskiego, mazowieckiego, pomorskiego, śląskiego, świętokrzyskiego i zachodniopomorskiego.

Do tej pory, w ramach programu DOBRE Fundacja zrealizowała ponad:

  • 105 procesów diagnostycznych, podsumowanych raportami (diagnozami lokalnymi) prezentującymi najważniejsze uwarunkowania rozwojowe jednostek uczestniczących w programie  
  • 92 procesy partycypacyjnego planowania strategicznego, których rezultatem są strategie rozwoju wypracowane przy szerokim zaangażowaniu społeczności lokalnych 
  • 24 sesje warsztatowe w ramach „Akademii Przywództwa” (dla 8 grup i 160 uczestników)
  • 13 wizyt studyjnych do Polski (dla 269 uczestników – przede wszystkim przedstawicieli ukraińskich samorządów)
  • serię wizyt monitorujących wdrażanie strategii rozwoju w 63 jednostkach 
  • działania upowszechniające metody strategicznego zarządzania oraz dotychczasowe doświadczenia wypracowane w ramach programu DOBRE (poprzez konferencje, warsztaty, panele dyskusyjne). 

Polskie wsparcie dla ukraińskich samorządów było także bardzo ważne w obliczu wybuchu epidemii Covid-19, kiedy to zorganizowano konferencje i seminaria online, podczas których, mi.in. polscy eksperci i samorządowcy dzielili się doświadczeniami, jak organizować w gminach życie i funkcjonowanie w warunkach pandemii i kwarantanny.

Fundacja realizuje również inne działania merytoryczne wynikające z bieżących potrzeb programu DOBRE, takich jak: budowanie potencjału i rozwijanie kompetencji ukraińskich kadr eksperckich oraz zapewnienie wsparcia merytorycznego liderowi projektu, w kontekście dodatkowych inicjatyw projektowych. W ramach tych ostatnich, przedstawiciele i eksperci FRDL biorą udział jako prelegenci w wydarzeniach DOBRE (takich jak konferencje, seminaria, dyskusje na temat docelowych zasad funkcjonowania ukraińskich jst), a także opiniują i komentują rozmaite dokumenty merytoryczne. Przygotowują również własne opracowania lub propozycje zmian legislacyjnych.

Wyniki badań oraz ewaluacji działań projektowych pokazują, że dzięki wsparciu zapewnionemu przez program DOBRE, poprawie ulega wiele aspektów funkcjonowania ukraińskich samorządów, zarówno samych urzędów, jak i całych społeczności.

W styczniu 2018 roku ukraińskie Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (obecnie funkcjonujące pod inną nazwą) wdrażające proces decentralizacji i rozwoju samorządności uznało program DOBRE za jeden z najlepszych i najefektywniejszych projektów wspierających te ważne dla Ukrainy przemiany. 

Zapraszamy do zapoznania się z naszym cyklem pt. DOBRE Historie,

W tym cyklu przedstawiamy przykłady tego, jak zmieniają się społeczności lokalne w efekcie realizacji programu.

DOBRE Historie: W poszukiwaniu nowych konstelacji w Bajkowieckiej OTG
DOBRE Historie: Jak idea odnowy systemu stawów jednoczy lokalną społeczność gromady Iwaniwska
DOBRE Historie: „UNREAL” - centrum kreatywnego rozwoju młodzieży w Sofijiwskiej gromadzie
DOBRE Historie: Wdrażanie systemu gospodarki odpadami w gromadzie Nyzhnioverbizkiej
DOBRE Historie: O tym jak rozkwitł kulturalnie Kamienny Most
DOBRE Historie: Kochubeivka dba o wszystkich mieszkańców!


Program USAID pt. “Decentralization Offering Better Results and Efficiency” (DOBRE), to sześcioletni projekt finansowany przez Amerykańską Agencję ds. Rozwoju Międzynarodowego (USAID) wdrażany przez konsorcjum, którego liderem jest Global Communities. DOBRE działa na rzecz pomocy ukraińskim jednostkom terytorialnym w sprostaniu wyzwaniom i wykorzystaniu możliwości, jakie niesie ze sobą decentralizacja, poprzez poprawę zarządzania na poziomie lokalnym oraz zwiększenie zaangażowania obywateli w podejmowanie decyzji i tworzenie polityk lokalnych. Obszary wsparcia obejmują planowanie strategiczne, zarządzanie finansami, świadczenie usług publicznych, lokalny rozwój gospodarczy oraz tworzenie polityk uwzględniających potrzeby różnych grup społecznych. DOBRE pracuje również nad wspieraniem współpracy i partnerstw ukraińskich samorządów. Partnerami Global Communities, w ramach międzynarodowego konsorcjum realizującego program DOBRE, są: Ukrainian Crisis Media Center (UCMC), SocialBoost, Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej (FRDL), Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie (MSAP UEK), oraz National Democratic Institute (NDI).

Program DOBRE ściśle współpracuje ze 100 ukraińskimi samorządowymi w 10 obwodach Ukrainy: charkowskim, chersońskim, czerniowieckim, czernihowskim, dniepropietrowskim, iwanofrankowskim, kirowohradzkim, mikołajowskim, tarnopolskim i zaporoskim.

Więcej o Programie