Poprawność językowa i komunikatywność tekstów urzędowych Zasady prostego języka – zmiany od 2026 roku

Szkolenie ma charakter konwersatoryjny - warsztaty oraz case study. Wszystkie analizowane zdania są autentyczne - zawierają błędy językowe i nielogiczne sformułowania, które czasem wywołują komiczny efekt albo bywają niejednoznacznie rozumiane. Ich nieporadność ma stanowić pewnego rodzaju ostrzeżenie – pomaga uzmysłowić uczestnikom szkolenia, jakie mogą być konsekwencje niesprawnego posługiwania się językiem.

Podczas zajęć są omawiane najbardziej typowe i najczęstsze błędy językowe, dzięki czemu z jednej strony szkolenie jest wykładnią normy językowej, a z drugiej - prezentuje najważniejsze tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny.

• Zapoznasz się z podstawowymi zasadami redagowania pism urzędowych, co przyczyni się do poprawy ich umiejętności w tym zakresie.
• Zdobędziesz kompetencje językowe, w tym poprawności, sprawności, skuteczności i estetyki posługiwania się językiem polskim.
• Zdobędziesz wiedze i praktyczne umiejętności, które pozwolą świadomie dobierać zwroty, formy gramatyczne oraz środki stylistyczne, co wpłynie na klarowność i czytelność tekstów.
• Zdobędziesz umiejętność przygotowywania tekstów charakteryzujących się jasnością, precyzją i zwięzłością, co ułatwi komunikację i zrozumienie treści przez adresatów.
• Nauczysz się skuteczniej komunikować się za pomocą dokumentów urzędowych, co przyczyni się do efektywności pracy oraz uniknięcia nieporozumień i błędów.
• Nauczysz się przygotowywać dokumenty urzędowe, które będą wzorem poprawności i estetyki, co przyczyni się do podniesienia jakości pracy urzędów oraz pozytywnego wizerunku instytucji.

1. Wprowadzenie. Zapoznanie z podstawowymi elementami wzorcowego tekstu urzędowego. 

2. Ortografia (użycie wielkich i małych liter, pisownia łączna i rozdzielna, pisownia partykuły przeczącej nie), zapis liczb, dat, nazw i tytułów aktów prawnych, zasady przywoływania ustaw i rozporządzeń), najtrudniejsze zagadnienia interpunkcyjne. Omówienie NAJNOWSZYCH ZMIAN W ORTOGRAFII (WPROWADZONYCH PRZEZ Radę Języka Polskiego) I OBOWIĄZUJĄCYCH OD 2026 ROKU.

3. Odmiana wyrazów kłopotliwych (m.in. odmiana nazwisk). 

4. Składnia:

• związek zgody, 

• związek rządu, 

• zasady używania wyrazów funkcyjnych, 

• szyk wyrazów w zdaniu, 

• użycie imiesłowowych równoważników zdań.

5. Kompozycja zdania złożonego – głównie zasady porządkowania treści, skróty składniowe.

6. Skróty i skrótowce w zdaniu – skrótowce naruszające normę, różnica między skrótem a skrótowcem.

7. Prosty język w korespondencji oficjalnej:

• na czym polega i dlaczego warto go stosować,

• techniki, narzędzia i zasady ułatwiające proste pisanie, 

• upraszczanie języka w komunikacji zewnętrznej i wewnętrznej (m.in. pisma urzędowe, regulaminy, instrukcje).

8. Dobór wyrazów i związków frazeologicznych – zgodność ze znaczeniem, zharmonizowanie z kontekstem, wieloznaczność, użycie synonimów, łączliwość.

9. Ekonomiczność treściowa (pleonazmy i tautologie), szablon językowy, wyrazy nadużywane.

10. Styl tekstów urzędowych – cechy stylu komunikatywnego a styl ciężki, struktury opisowe i rozwlekłe, nieuzasadniona podniosłość, nieuzasadniona potoczność, komunikacja bez żargonu i pustosłowia.

11. Spójność i kompozycja tekstu.

12. Najnowsze polskie słownictwo (m.in. zapożyczenia, wyrazy modne).

13. Korespondencja oficjalna (maile, pisma urzędowe) – struktura, budowa i standaryzacja tekstu, zwroty grzecznościowe, formuły rozpoczynające i kończące.

14. Prawidłowe względem technicznym rozmieszczenie tekstu w piśmie urzędowym.

15. Zasady netykiety.

16. Tytulatura – sposoby zwracania się w mowie i w piśmie do osób pełniących funkcje publiczne

Pracownicy urzędów i instytucji administracji publicznej odpowiedzialni za przygotowanie pism urzędowych, notatek, raportów, zaproszeń, komunikatów, osoby zainteresowane zagadnieniami zawartymi w programie szkolenia. Nowi pracownicy samorządowi i radni. Zajęcia dostosowane są do wymagań prostego języka w służbie cywilnej.

Językoznawca, wykładowca, redaktor. Absolwentka Wydziału Polonistyki, Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW oraz studiów podyplomowych z redakcji językowej tekstu. Kilkanaście lat pracowała jako dziennikarka i redaktorka, m.in. w: „Życiu Warszawy”, „Gazecie Prawnej”, wydawnictwach naukowych i edukacyjnych, a także jako wykładowca kultury języka i prostego pisania na podyplomowych studiach kwalifikacyjnych dla kontrolerów/audytorów wewnętrznych. Jest współautorem dziewięciu książek wydanych w kolekcji „Rzeczpospolitej”, „Dziennika” i „Newsweeka”. W 2003 roku otrzymała ogólnopolską nagrodę dziennikarską przyznaną przez PFRON. Specjalizuje się w szkoleniach z zakresu: prostej polszczyzny w urzędzie, redagowania pism urzędowych, poprawności językowej i komunikatywności tekstów urzędowych/prawniczych oraz dokumentacji konkursowej FE, kultury komunikacji elektronicznej, etykiety językowej i skutecznej komunikacji w urzędzie, korespondencji w administracji, komunikacji medialnej. Zajęcia dydaktyczne przeprowadziła instytucji administracji publicznej i samorządowej.