Rdestowce, Barszcz Sosnowskiego - jak wdrażać działania zaradcze wymagane przepisami prawa?

• Kaukaskie barszcze (barszcz Sosnowskiego i barszcz Mantegazziego) oraz rdestowce (ostrokończysty, sachaliński i pośredni) to jedne z najbardziej uciążliwych roślin należących do inwazyjnych gatunków obcych występujących w Polsce. Rośliny te szybko rozprzestrzeniają się i stanowią duże zagrożenie dla rodzimej przyrody, negatywnie wpływają na bioróżnorodność, a także mogą powodować szkody w gospodarce. Obowiązujące od kilku lat przepisy ustawy o gatunkach obcych nakładają na urzędników, a także właścicieli i zarządców gruntów, na których występują kaukaskie barszcze i rdestowce konkretne obowiązki dotyczące zgłaszania stanowisk tych gatunków do Rejestru IGO oraz realizacji ustawowych działań zaradczych.
• Weź udział w szkoleniu i dowiedz się, na co należy zwrócić szczególną uwagę, by efektywnie – zarówno pod kątem biologicznym, logistycznym, jak i finansowym – zaplanować walkę z inwazją.
Przedmiotem proponowane dwudniowego szkolenia jest kompleksowe zaprezentowanie zagadnień związanych ze zwalczaniem inwazji kaukaskich barszczy i rdestowców. Krok po kroku przeanalizujemy ustawowe obowiązki wynikające z procedury wdrażania przepisów o gatunkach obcych. Wskażemy także praktyczne rozwiązania, które usprawnią zarządzanie terenami objętymi inwazją.

• Dowiesz się, jakie szkody powodują barszcze i rdestowce oraz dlaczego należy je zwalczać.
• Nauczysz się rozpoznawać te gatunki, dzięki czemu zaoszczędzisz czas i pieniądze związane z identyfikacją problemu.
• Poznasz obowiązki jst oraz procedurę postępowania w przypadku otrzymania zgłoszenia obserwacji tych gatunków w środowisku, co pozwoli ci uniknąć błędów w codziennej pracy.
• Dowiesz się, jakie są metody ich zwalczania oraz czym kierować się przy ich doborze podczas specyfikowania przetargów.
• Poznasz dobre praktyki związane z planowaniem i realizacją strategii zwalczania barszczy i rdestowców, dzięki czemu lepiej zaplanujesz działania dla swojej gminy.
• Zyskasz możliwość przeprowadzenia indywidualnych konsultacji z ekspertem (do 2 tygodni po szkoleniu).
• Poznasz dobre praktyki związane z planowaniem i realizacją strategii zwalczania rdestowców, dzięki czemu lepiej zaplanujesz działania dla swojej gminy.
• Otrzymasz wzory pism wykorzystywanych podczas procedury postępowania z gatunkami inwazyjnymi.
• Uzyskasz odpowiedzi między innymi na pytania:
- Czy zarządca drogi ma obowiązek zwalczać samodzielnie barszcz Sosnowskiego?
- Komu można zlecić usuwanie gatunków inwazyjnych - czy np. Przedsiębiorstwu Komunalnemu?
- Czy miasto/gmina ma obowiązek zgłaszania stanowisk gatunków inwazyjnych do RDOŚ i zwalczania tych roślin?
- Co powinno się zrobić z wykoszonymi roślinami (na kompost to nie można)?
- Jaką kategorią odpadu są pozostałości roślinne po zwalczaniu? Gdzie, komu je przekazać?
- Jaką metodę zwalczania zastosować w rezerwacie przyrody?
- Czy jako urzędnik (albo anonimowo) mogę roślinę usunąć (wykopać, zniszczyć), czy czekać na profesjonalistę, z którym urząd ma podpisaną umowę?
- Czy można zgłosić stanowisko barszczu sosnowskiego do Straży Pożarnej?

Dzień I
1. Wprowadzenie do tematyki inwazyjnych gatunków obcych:
• Najważniejsze definicje dotyczące inwazji biologicznych.
• Szkody powodowane przez inwazyjne gatunki obce.
• Drogi rozprzestrzeniania się inwazyjnych gatunków obcych.
• Źródła wiedzy o inwazjach.
2. Charakterystyka kaukaskich barszczy i rdestowców:
• Co trzeba wiedzieć o tych gatunkach, by rozpocząć walkę z inwazją.
• Jak odróżnić te gatunki od innych, podobnych gatunków roślin.
3. Pytania i odpowiedzi.
Dzień II
4. Ustawa o gatunkach obcych:
• Najważniejsze przepisy ustawowe.
• Zadania i kompetencje organów administracji publicznej.
• Procedura postępowania krok po kroku – od zgłoszenia obserwacji gatunku do wdrażania działań zaradczych i raportowania.
• Wzory pism.
5. Planowanie i realizacja strategii zwalczania:
• Jak zbierać i przetwarzać dane o miejscach występowania rdestowców?
• Przegląd metod zwalczania i zasady ich doboru do uwarunkowań lokalnych.
• Dobre praktyki przy realizacji działań zaradczych.
• Dobre praktyki przy specyfikacji przetargów i wyłanianiu wykonawców.
• Wdrażanie działań zaradczych a sprawozdanie z ich realizacji.
• Szacowanie kosztów zwalczania.
• Źródła finansowania – gdzie szukać wsparcia finansowego?
6. Pytania i odpowiedzi.

Szkolenie kierowane jest do osób zajmujących się ochroną środowiska, pracowników leśnictwa, ogrodnictwa lub osób, które mają kontakt z obszarami, gdzie ta roślina może występować, aby nauczyć ich rozpoznawania i bezpiecznego postępowania wobec niej.
Pracowników podmiotów, w których zarządzie są tereny objęte inwazją kaukaskich barszczy, zwłaszcza przedstawiciele:
• JST (urzędy gmin, starostwa powiatowe, a także związki gmin i powiatów itp.)
• GDDKiA.
• Wód Polskich.
• PKP.
• Przedsiębiorstw budowlanych.
• Przedsiębiorstw przesyłowych.
• Prywatni właściciele i zarządcy nieruchomości.

Tematem inwazji biologicznych zajmuje się od 2003 r., kiedy zetknęła się z zagadnieniem IGO i połknęła bakcyla. Od tego czasu bierze udział w badaniach naukowych, pilotażach i wdrożeniach dotyczących IGO roślin i zwierząt. Twórczyni Zespołu ekspertów Barszcz.edu.pl. Aktywnie bada rozmieszczenie kaukaskich barszczy w Polsce, poszukując tak miejsc ich występowania, jak i sposobów na efektywne zarządzanie ich inwazją. Inicjatorka akcji Ogólnopolski Spis Powszechny Barszczu Sosnowskiego i Barszczu Olbrzymiego, na podstawie którego powstała internetowa mapa stanowisk barszczy. Współautorka opracowanych na zlecenie GDOŚ kompendiów dotyczących zwalczania inwazyjnych gatunków roślin (m.in. kaukaskich barszczy, rdestowców, niecierpków, kolczurki klapowanej), a także wcześniejszych „Wytycznych dotyczących zwalczania barszczu Sosnowskiego (Heracleum sosnowskyi) i barszczu Mantegazziego (Heracleum mantegazzianum) na terenie Polski”. Autorka licznych opracowań naukowych oraz praktycznych, w tym inwentaryzacji i programów zwalczania. Pomaga w rozpoznawaniu IGO i w doborze strategii zwalczania. Swoją wiedzą na temat IGO dzieli się m.in. za pośrednictwem szkoleń, a także serwisu: https://barszcz.edu.pl i fanpage’u: Barszcz Sosnowskiego i Barszcz Olbrzymi w Polsce. Jej doświadczeniu dotychczas zaufali m.in. GDOŚ, NIK, Ministerstwo Cyfryzacji, Wody Polskie, Sanepid, Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, Uniwersytet Śląski. Stale współpracuje z ośrodkami naukowymi, fundacjami i stowarzyszeniami związanymi z inwazyjnymi gatunkami obcymi, a także z gminami oraz właścicielami i zarządcami terenów objętych inwazjami.