Przedmiotem opracowania jest hiszpański model ustroju terytorialnego, znany jako „Państwo Autonomii” (Estado de las Autonomías). Opracowanie sytuuje ten model jako formę pośrednią między scentralizowanym państwem unitarnym a federacją, podkreślając jego doktrynalny, a nie czysto prawny charakter. Celem tekstu jest analiza jego złożonej genezy, ewolucji oraz fundamentalnych zasad prawnych i strukturalnych. Najważniejsze ustalenia wskazują, że u jego podstaw leży świadome napięcie wpisane w Konstytucję z 1978 r., która łączy zasadę „nierozerwalnej jedności Narodu hiszpańskiego” z gwarancją „prawa do autonomii stanowiących go narodowości i

regionów”. Ta prawna ambiwalencja, będąca wynikiem politycznego kompromisu po upadku dyktatury Franco, początkowo stosowana była asymetrycznie wobec „narodowości historycznych”. Z czasem ewoluowała w kierunku zasady café para todos („kawa dla wszystkich”), prowadząc do utworzenia 17 wspólnot autonomicznych. W ten sposób ukształtował się trójszczeblowy ustrój terytorialny państwa, na który, zgodnie z art. 137 Konstytucji, składają się gminy, prowincje oraz wspólnoty autonomiczne. Mimo że kompromis ten umożliwił pokojową transformację demokratyczną, ta sama niejednoznaczność stała się źródłem najpoważniejszych współczesnych konfliktów politycznych , co ilustruje spór o status Katalonii.